هر سال در آستانه سال تحصیلی، شاهد هستیم کارشناسان زیادی درباره جلوگیری از نفوذ فرهنگی نمادهای غربی صحبت به میان میآورند، اما در عمل هیچ گاه اتفاقی که مانع این امر شود، رخ نمی دهد.
البته چند سال پیش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان عروسکهای «دارا و سارا» را با هدف گسترش فرهنگ ایرانی در میان وسایل مورد نیاز تحصیل کودک ایرانی تولید کرد، اما آن قدر این عروسکها و نوشت افزار در رقابت با «باربی» و «اسپایدرمن» و «بتمن» ضعیف عمل کرده و طراحی ضعیفی داشت که حتی والدین ایرانی حاضر به تهیه آن نمی شدند چه برسد به کودکان!
با این همه اما دغدغه فرهنگ، موضوعی است که برخی ناشران و تولیدکنندگان بویژه در بخش خصوصی بخوبی آن را لمس کرده و برای ترویج آن اقدامهای خوبی کرده اند و خوشبختانه این امر امسال بیش از پیش نمود پیدا کرده است.
راه بهتر کدام است؟
یکی از سختی های کار ترویج کودکان به خرید نوشت افزار ایرانی، برقرار نشدن ارتباط صحیح بین کودک و نمادهایی است که روی نوشت افزارها وجود دارد.
اگر کودک ایرانی به تهیه دفاتر با نقش شخصیتهای کارتونی غربی رغبت بیشتری دارد، به این خاطر است که او بارها در تلویزیون با این شخصیت زندگی و اتفاقهایی که برای قهرمان این گونه کارتونها رخ میدهد را دنبال کرده، به همین خاطر وقتی دفتر یا کیفی را منقش به قهرمان مورد علاقه اش میبیند، ناخودآگاه جذب آن میشود.
ناشران وطنی اما برای مقابله با غول رسانه ای هالیوود چه تدبیری اندیشیده اند؟ انتشارات «به نشر» بتازگی در این عرصه ورود پیدا کرده و با تهیه و تولید نوشت افزار «راه بهتر» بر اساس سه عنوان کتاب «بالهای فرشته»، «به شیرینی قند» و «چادر عروسک» دانش آموزان را به استفاده از طرحهای بومی منطبق بر فرهنگ جامعه تشویق و ترغیب کرده است.
نکته ای که در این بسته فرهنگی جلب توجه میکند اینکه «به نشر» با ارایه این سه کتاب در کنار سایر نوشت افزار سعی کرده حلقه گم شده میان شخصیتهای طراحی شده روی محصولات و مخاطب را از میان بردارد و به نظر در این راه موفق هم شده است. هزینه های رقابتی محصولات این انتشارات هم از نکات قوت دیگر آن است. بیشتر جلد نوشت افزار آن هم با موضوع دوستی با طبیعت، نیکوکاری، گذشت، صلوات و سوغات تلاش دارد به این شکل سبک زندگی اسلامی را ترویج کند.
سینا و ثنا؛ ابتکار فناورانه
یکی دیگر از شرکتهایی که با ایده ای نو و استفاده از فناوری های روز موفق شده برای خود در میان کودکان جایی باز کند، نوشت افزار «قاصدک» است. این شرکت با خلق شخصیتهای دخترانه «ثنا» و «ثمین» و شخصیت پسرانه «سینا» و با طراحی زمینه های مختلف از بافت فرهنگی گرفته تا مشاغل موجود در کشور، سعی در ترویج فرهنگ ایرانی داشته، اما ابتکار قابل ستایش این شرکت، ارایه نرم افزار آندرویدی «جلد سخنگو» است که با نصب روی تلفن همراه و تبلت به دانش آموز این امکان را میدهد تا با قراردادن جلد دفاتر مقابل دوربین، ثمین، ثنا یا سینا را به صورت متحرک تماشا کرده و صحبتهای آنان را گوش کند.
ترویج فرهنگ گروهی
«روشنا» هم از جمله ناشران و تولیدکنندگان نوشت افزار ایرانی- اسلامی است که در مقایسه با سایر همکارانش، محصولات بیشتری دارد. بچه های ایران، پارسا، پروانه ها، مفاخر، شهدا، نقوش ایرانی اسلامی، مختار و پایتخت؛ عنوان هر یک از محصولات این شرکت هستند.
سری محصولات پارسا به سبک کمیک استریپ طراحی شده و هر جلد آن روایتگر بخشی از داستان زندگی پارسا و پدرش که یک دانشمند هسته ای است، میپردازد.
«بچه های ایران و پروانه ها» نیز با طراحی های نسبتا شاد خود بیشتر به ترویج فرهنگ کارگروهی کمک میکنند که البته پروانه ها هم مثل پارسا به سبک کمیک استریپ طراحی شده است.
پاتک موشها و شکرستانی ها به هالیوود
شرکت آزاده هم از جمله تولیدکنندگان نوشت افزار ایرانی است و با استفاده از شخصیتهای دو مجموعه موفق تلویزیونی «کلاه قرمزی» و «شکرستان» به تولید محصولات متنوع پرداخته و در نمایشگاه های مرتبط نیز بیشتر سهم فروش را از آن خود کرده است.موشهای شهرموشها هم خیلی زود خود را به عرصه نوشت افزار رسانده اند و اتفاقا مورد استقبال عموم قرار گرفته اند. امیرحسین علیاکبر مسؤول شرکت نوشتافزار «شهر موش» در این باره میگوید: دفاتر و نوشتافزارهای «شهر موشها» از مواد اولیه مطلوب تهیه شده که امید است مورد پسند کودکان و نوجوانان و خانوادههای آنها قرار گیرد، با این حال تلاش کردیم محصولات ارزانی را به خانواده ها ارایه کنیم، به صورتی که قیمتها کاملاً رقابتی بوده و حداقل قیمت دفاتر تحریر 2200 و حداکثر 6 هزار تومان است.
دفاتر دولتی و طرحهای غربی!
استقبال مردم در خرید نوشت افزار ایرانی بیانگر این است که اگر محصولی با علم و فکر صحیح طراحی شود، جامعه هدف نیز خیلی خوب آن را پذیرا خواهد شد. در این میان اما برخی سهل انگاری ها سبب میشود زحمت شرکتهای ایرانی، به بار ننشیند.
به عنوان نمونه چندی پیش سیدمحمدکاظم سجادی، مدیر مجموعه نوشتافزار «رویش»، در گفتوگو با تسنیم، از مشکلات پیش روی کار مؤسسات خصوصی دراین راه گفته بود: حدود 10 سال است در این زمینه فعالیت میکنم، اما در این مدت هیچ کمکی از سوی نهادهای دولتی و مسؤولان ندیدهام. همین امر به این منجر شده که میزان تولیدات نسبت به آنچه ک میتوانست باشد، کمتر است.
وی با بیان اینکه متأسفانه برخی مسؤولان هنوز خطر تهاجم فرهنگی را جدی نگرفتهاند، افزود: این در حالی است که در برخی مدارس دفاتری که به اسم دولتی توزیع میشود، دارای تصاویر غربی با شخصیتهای کارتونی است که در کشورهای غربی تولید شدهاند.
نظر شما